Τα Επιμορφωτικά Προγράμματα για τη γλώσσα των κειμένων της λατρείας, που υλοποιούνται στο πλαίσιο της Δομής Δια Βίου Μάθησης του Α.Π.Θ., μπορεί να τα παρακολουθήσει ο καθένας, από οποιοδήποτε μέρος της Ελλάδος ή/και του εξωτερικού, οποιαδήποτε ώρα επιθυμεί. Για την παρακολούθηση απαιτείται μόνο ένας ηλεκτρονικός υπολογιστής με σύνδεση στο διαδίκτυο και ένας προσωπικός λογαριασμός στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο.
#ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ
Η καινοτομία των εξ αποστάσεως Επιμορφωτικών Προγραμμάτων έγκειται:
- στο εξειδικευμένο γνωσιακό περιεχόμενο: Είναι προσανατολισμένο αποκλειστικά στα λειτουργικά κείμενα της Ορθοδόξου Εκκλησίας.
- στο ειδικά διαμορφωμένο διδακτικό υλικό: Βασισμένο στις αρχές της εκπαίδευσης ενηλίκων, στις αρχές της Δια Βίου Μάθησης και της Ασύγχρονης Τηλεκπαίδευσης, στοχεύει όχι στην αποστήθιση συντακτικών και γραμματικών κανόνων και τύπων, αλλά στην ανάπτυξη ενός θεωρητικού και πρακτικού οδηγού που λειτουργεί ως μέσον και εργαλείο για την προσέγγιση και την ουσιαστική κατανόηση των ελληνικών λειτουργικών κειμένων.
- στην αποκλειστικά εξ αποστάσεως διδασκαλία: Η διδασκαλία των θεωρητικών ζητημάτων πραγματοποιείται με βιντεοσκοπημένες παραδόσεις μαθημάτων. Η γλωσσική διδασκαλία και εξάσκηση χρησιμοποιεί ένα σύστημα διαχείρισης μαθημάτων μέσω ειδικά διαμορφωμένης ηλεκτρονικής πλατφόρμας (Moodle). Με τον τρόπο αυτό αίρονται τοπικές και χρονικές δυσκολίες και παρέχεται η δυνατότητα συμμετοχής ακόμη και σε απομακρυσμένους από τα αστικά κέντρα ή με απαιτητικό ωράριο απασχόλησης εκπαιδευομένους.
#ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ_ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
Τα ηλεκτρονικά μαθήματα και οι ασκήσεις είναι σχεδιασμένα με τρόπο που να ανταποκρίνεται στις διδακτικές αρχές της εκπαίδευσης ενηλίκων και της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Ο διδακτικός σχεδιασμός καταλήγει στη δημιουργία ενός εκπαιδευτικού υλικού που καθοδηγεί τον εκπαιδευόμενο στη μελέτη του, επιλέγει και επεξηγεί τα δύσκολα και συχνά απαντώμενα γλωσσικά φαινόμενα και με τη βοήθεια των ασκήσεων βοηθά στην εμπέδωση της θεωρίας.
Η επιλογή και ο σχεδιασμός της ύλης είναι στοχευμένοι, δεδομένου ότι οι γνώσεις που προσφέρονται δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά εργαλεία για την κατανόηση του τυπικού και του λειτουργικού ρόλου των λέξεων στα κείμενα. Το εκπαιδευτικό υλικό των Προγραμμάτων είναι κατανεμημένο σε ενότητες, με διδακτικό χρόνο προκαθορισμένης διάρκειας. Κάθε ενότητα περιλαμβάνει το αναλυτικό πρόγραμμα της διδακτέας ύλης και των δραστηριοτήτων, καθώς και το αντίστοιχο εκπαιδευτικό υλικό μελέτης με σχετικές οδηγίες. Η πρόσβαση σε κάθε ενότητα γίνεται με περιοδικό τρόπο, σύμφωνα με το ωρολόγιο πρόγραμμα που έχει ανακοινωθεί κατά την έναρξη του Προγράμματος. Με αυτόν τον τρόπο οι επιμορφούμενοι οργανώνουν τη μελέτη τους και μπορούν να επανέλθουν στην εξάσκηση γνωσιακών αγαθών, με σκοπό την αύξηση της εμπέδωσης.
Η δομή των επιμορφωτικών Προγραμμάτων είναι διμερής. Βασίζεται στην εναλλαγή εισηγήσεων, που αφορούν θεωρητικά θέματα, και ηλεκτρονικών μαθημάτων γλωσσικής διδασκαλίας και εφαρμογής:
- Το πρώτο θεωρητικό μέρος κάθε Προγράμματος προσφέρεται με βιντεοσκοπημένες εισηγήσεις που αφορούν θέματα γλωσσικά, μεταφραστικά, λειτουργικά και ποιμαντικά. Οι εισηγήσεις πραγματοποιούνται από ειδικούς επί των αντίστοιχων εκπαιδευτικών ζητημάτων καθηγητές των Τμημάτων Θεολογίας, Φιλολογίας και Μουσικών Σπουδών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Οι βιντεοσκοπημένες εισηγήσεις συνοδεύονται από εκπαιδευτικό υλικό σε μορφή .ppt και από επιπλέον διδακτικό υλικό μελέτης σε μορφή .pdf. Οι επιμορφούμενοι καλούνται να αξιοποιήσουν το διδακτικό υλικό και να απαντήσουν σε μία σχετική ερώτηση ανοικτού τύπου, η οποία αξιολογείται από την υπεύθυνη του Προγράμματος.
- Το δεύτερο μέρος γλωσσικής – εφαρμοσμένης γνώσης αποτελείται από μια σειρά μαθημάτων που προσφέρονται εξ αποστάσεως μέσω διαδικτύου. Περιλαμβάνουν τη διδασκαλία βασικών φαινομένων Γραμματικής και Συντακτικού, με παραδείγματα από και εφαρμογή σε αποκλειστικά λειτουργικά κείμενα. Κάθε μάθημα γλωσσικής διδασκαλίας συνοδεύεται από το απαραίτητο αντίστοιχο λεξιλόγιο, καθώς και από τη γλωσσική ανάλυση και από τη μεταφραστική απόδοση των κειμένων, με έμφαση στα σημεία που παρουσιάζουν υψηλό βαθμό δυσκολίας. Μέσα από τη διδασκαλία των κειμένων υποδεικνύονται μεταφραστικές οδηγίες και πρακτικές.
Για την εξάσκηση των επιμορφούμενων παρατίθενται ηλεκτρονικά γλωσσικές και μεταφραστικές ασκήσεις, ανοικτού και κλειστού τύπου. Κατά την επίλυση των ασκήσεων είναι δυνατή η χρήση τόσο του πολυτονικού όσο και του μονοτονικού συστήματος, για όσους αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη χρήση και ηλεκτρονική εφαρμογή του πολυτονικού.
Ο έλεγχος της ορθότητας των απαντήσεων και η αξιολόγηση της επίδοσης των επιμορφούμενων από την υπεύθυνη του προγράμματος, καθώς και αυτόματα από το σύστημα. Με τον τρόπο αυτό ο εκπαιδευόμενος είναι σε θέση να αυτοαξιολογεί άμεσα την επίδοσή του. Επίσης, έχει τη δυνατότητα να προσπαθήσει εκ νέου, σε περίπτωση που κάποια προσπάθεια δεν ήταν ικανοποιητική.
Τέλος, οι εκπαιδευόμενοι επικοινωνούν καθ΄όλη τη διάρκεια των Προγραμμάτων ηλεκτρονικά με τους υπεύθυνους του προγράμματος, ώστε να έχουν την απαραίτητη εκπαιδευτική βοήθεια και τεχνική υποστήριξη και να παρέχουν ουσιαστική ανατροφοδότηση για την αξιολόγηση και βελτίωση των Προγραμμάτων.
#ΣΤΟΧΟΙ
Επιμέρους στόχοι των Επιμορφωτικών Προγραμμάτων για τη μελέτη της γλώσσας των λειτουργικών κειμένων είναι:
Α. Η καλλιέργεια στους εκπαιδευομένους γλωσσικών δεξιοτήτων, μέσω της κατάκτησης βασικών γνώσεων γραμματικής, συντακτικού και λεξιλογίου, που θα τους καθιστούν ικανούς:
- να κατανοούν τη γλωσσική «ταυτότητα» των λειτουργικών κειμένων
- να αναγνωρίζουν τη δομή του λειτουργικού λόγου
- να κατανοούν το πρωτότυπο κείμενο
- όσον αφορά τους κληρικούς, αφενός να χειρίζονται με ορθό τρόπο τα κείμενα στη λειτουργική πράξη και αφετέρου να τα αξιοποιούν στη διακονία του λόγου και στο καθημερινό ποιμαντικό τους έργο.
Β. Η καλλιέργεια τεχνολογικών δεξιοτήτων, μέσω της ηλεκτρονικής επεξεργασίας των κειμένων και εφαρμογής των νέων γνώσεων.
Γ. Η ανάπτυξη κριτικής στάσης έναντι μεταφραστικών και ερμηνευτικών προτάσεων.
Δ. Η καλλιέργεια μεταγνωσιακών δεξιοτήτων, όπως:
- της αναγνώρισης της αξίας και της μοναδικότητας των πρωτότυπων κειμένων
- της εκτίμησης του πλούτου της εκκλησιαστικής γλώσσας και γραμματείας
- της διατήρησης και προστασίας των λατρευτικών κειμένων της Ορθοδόξου Εκκλησίας.
#ΔΙΑΡΚΕΙΑ
Η χρονική διάρκεια των Επιμορφωτικών Προγραμμάτων είναι τρεις μήνες, ενώ ο απαιτούμενος χρόνος διδασκαλίας εκτιμάται στις 78 ώρες, που αντιστοιχούν σε 5 ECTS.
Ο υπολογισμός του απαιτούμενου χρόνου διδασκαλίας (Α.Χ.Δ.) προκύπτει από τον τύπο
Α.Χ.Δ. = συνολικός αριθμός των διδακτικών ενοτήτων Χ αναγωγή των απαιτούμενων ωρών διδασκαλίας σε ώρες διά ζώσης διάλεξης
Αποτελεί συνάρτηση του βαθμού δυσκολίας και του όγκου των παρεχομένων γνώσεων. Σε κάθε περίπτωση, ο υπολογισμός είναι ενδεικτικός, εφόσον υπεισέρχονται και υποκειμενικά στοιχεία, όπως το γνωστικό υπόβαθρο του εκπαιδευομένου και η προσωπική ικανότητα αφομοίωσης των γνώσεων.
***
Hymnologica 