Hymnologica

Δια Βίου Μελέτη της Γλώσσας των Λειτουργικών Κειμένων

Επιστημονικά Υπεύθυνη

Επιστημονικά Υπεύθυνη των Προγραμμάτων Δια Βίου Εκπαίδευσης του Α.Π.Θ. για τη μελέτη της ελληνικής γλώσσας της χριστιανικής γραμματείας είναι η κ. Άννα Κόλτσιου-Νικήτα, η οποία έχει την ευθύνη για το σχεδιασμό, την υλοποίηση και την παρακολούθηση τόσο της διδακτικής όσο και της ακαδημαϊκής διαδικασίας των Προγραμμάτων.

#ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ

Η κ. Άννα Κόλτσιου-Νικήτα είναι καθηγήτρια των Αρχαίων Ελληνικών στο Τμήμα Θεολογίας του Α.Π.Θ., όπου διδάσκει θέματα γλώσσας και μετάφρασης των βιβλικών και των πατερικών κειμένων και θέματα παλαιογραφίας και κριτικής κειμένου. Είναι απόφοιτος του Τμήματος Κλασικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής και του Τμήματος Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ., κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου του Τμήματος Ιστορίας Αρχαιολογίας και διδακτορικού διπλώματος του Τμήματος Φιλολογίας του Α.Π.Θ..

Η κ. Κόλτσιου-Νικήτα είναι Διευθύντρια του Εργαστηρίου “Ελληνικής Γλώσσας της Χριστιανικής Γραμματείας” (ΦΕΚ 3060/26 /9/ 2016), Γραμματέας της Ελληνικής Εταιρείας Βιβλικών Σπουδών, μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου του Δικτύου Κειμενικής και Ερμηνευτικής Εκκλησιαστικής Παραδόσεως του Α.Π.Θ., μέλος της Επιτροπής Ερευνών του Α.Π.Θ. και μέλος της Εταιρείας Ελληνόφωνων Μεταφρασεολόγων. Διετέλεσε Διευθύντρια του Τομέα Βιβλικής Γραμματείας και Θρησκειολογίας και του Biblicum.

Παράλληλα, συμμετείχε στην εκπόνηση ερευνητικών προγραμμάτων, όπως:

  • «Εξ αποστάσεως εκπαίδευση και διδασκαλία της βιβλικής γλώσσας σε αλλοδαπούς  φοιτητές»
  • «Ιχνηλατώντας τη λατινική χειρόγραφη παράδοση των αγιολογικών κειμένων για τον Άγιο Δημήτριο» 
  • «Ψηφιοποίηση και μελέτη μεταφραστικών προλόγων στα κείμενα της χριστιανικής γραμματείας»

#CURRICULUM_VITAE

Anna Koltsiou-Nikita is Professor of Ancient Greek in the Faculty of Theology of the School of Theology of the Aristotle University of Thessaloniki (A.U.Th.), where she teaches language and translation of the Biblical and Patristic texts and paleography. She has graduated from the Faculty of Classical Studies of the School of Philosophy of the Aristotle University of Thessaloniki as well as from the Faculty of Theology of the School of Theology of the Aristotle University of Thessaloniki. She holds a Master’s degree from the Faculty of History and Archaeology, School of Philosophy A.U.Th., and a PhD from the Faculty of Philology, School of Philosophy A.U.Th.. Her research interests include the study of the manuscript tradition and critical edition as well as the language (Greek and Latin) and translations of Christian literature.

#ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ

ΒΙΒΛΙΑ - ΜΟΝΟΓΡΑΦΙΕΣ

  1. Αυτομαρτυρίες μεταστροφής στη γραμματεία των πρώτων χριστιανικών αιώνων, εκδ. University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2013.

  2. Μεταφραστικά ζητήματα της ελληνόφωνης και λατινόφωνης χριστιανικής γραμματείας. Από τους Εβδομήκοντα ως τον Νικόλαο Σεκουνδινό, εκδ. University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2009.

  3. Δημητρίου Κυδώνη, Μετάφραση του ψευδοαυγουστινείου Soliloquia (Τί ἄν εἴποι ψυχὴ μόνη πρὸς μόνον τὸν θεόν). Εισαγωγή. Κείμενο. Ευρετήρια [Corpus Philosophorum Medii Aevi, Philosophi Byzantini, αρ. 11], Ακαδημία Αθηνών, Κέντρο Ερεύνης της Ελληνικής και Λατινικής Γραμματείας, Αθήναι 2005.

  4. Φιλολόγως ζητούντες. Γλωσσικές απόψεις και όψεις στα κείμενα των Καππαδοκών Πατέρων, εκδ. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2005.

  5. Το κύρος των Πατέρων της Εκκλησίας. Μια ανέκδοτη επιστολική πραγματεία, Φιλοσοφική και Θεολογική Βιβλιοθήκη 42, εκδ. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2000.

  6. Φουλγεντίου, Προς Πέτρον περί πίστεως, Φιλοσοφική και Θεολογική Βιβλιοθήκη 40, εκδ. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1999.

ΒΙΒΛΙΑ - ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ

  1. Μ. Κωνσταντίνου, Ά. Κόλτσιου-Νικήτα (μετάφραση), “Άθως σκιάζει νώτα Λημνίας βοός. Αναφορές αρχαίων ελλήνων συγγραφέων στον Άθωνα”, Λεύκωμα Κ.Ε.Δ.Α.Κ., Θεσσαλονίκη 2005.

  2. Δ. Τσάμης, Ά. Κόλτσιου-Νικήτα (μετάφραση), Θεομητορικά θαύματα, τόμ. Α΄, Θεσσαλονίκη 2003.

  3. Δ. Τσάμης, Α. Κόλτσιου-Νικήτα (μετάφραση), Ο Απόστολος Παύλος και οι επτά εγκωμιαστικοί λόγοι του Ιωάννου Χρυσοστόμου για τον Απόστολο των Εθνών, Θεσσαλονίκη 2003.

  4. Νεοελληνική απόδοση του λατινικού κειμένου αποσπασμάτων του Ευαγγελίου του ψευδο-Ματθαίου, στο: Δ. Τσάμης, Θεομητορικόν, τ. Γ’, Θεσσαλονίκη 2001, σελ. 42-47, 292-305.

  ΑΡΘΡΑ (ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ – ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ – ΤΙΜΗΤΙΚΟΙ & ΣΥΛΛΟΓΙΚΟΙ ΤΟΜΟΙ)

  1. «Soliloquia animae ad deum: Μια πνευματική ανάταση κοινή σ’ Ανατολή και Δύση», στο Οιακοστρόφιον. Τιμητικός τόμος Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σύρου-Τήνου κ. Δωροθέου Β’ , Αθήνα 2013, σελ. 429-435.

  2. «Περί της γνησιότητος της περικοπής της μοιχαλίδας (Ιω 7,53-8,11): Προβληματισμοί κριτικής κειμένου με αφορμή μια κριτική θεώρηση της περικοπής στη λατινόφωνη Δύση κατά τον 12ο αιώνα», Σύνθεσις, τεύχ. 3 (2013) 140-165.

  3. «Το εγκώμιο του Αγίου Δημητρίου από τον Νικηφόρο Γρηγορά και το γραμματολογικό του υπόβαθρο»,  Σύνθεσις, τεύχ. 1 ( 2012) 17-33.

  4. «Μητροδίδακτος: Γραμματειακές μαρτυρίες για το ρόλο μιας μητέρας στη μόρφωση του παιδιού της κατά την αρχαιότητα», στο Αγωγή αγάπης και ελευθερίας. Τιμητικό αφιέρωμα στον ομότιμο καθηγητή Χρήστο Κ. Βασιλόπουλο, Θεσσαλονίκη 2012, σελ. 137-159.

  5. «Το corpus των ελληνικών μεταφράσεων (Sententiae, De fide ad Petrum, Contra Iulianum) που ο βυζαντινός λόγιος Δημήτριος Κυδώνης αφιερώνει στην αυτοκράτειρα Ελένη Καντακουζηνή» στο: In Memoriam Εμμανουήλ Παπαθωμόπουλου, Δωδώνη 38 (2012) 176-179.

  6. «Δεδομένα και προβληματισμοί από την ιστορία της χριστιανικής μετάφρασης», Εκκλησία, τεύχ. 5 (2012) 275-290.

  7. «Κάτοπτρον συζύγου γυναικός: από τον Πλούταρχο στον Γρηγόριο Ναζιανζηνό», στο: Ομοτίμοις διαλεγόμενος. Τιμητικός τόμος για τον καθηγητή Δ. Λάππα, Θεσσαλονίκη 2012, σελ. 89-109.

  8. «Απαρχές της πνευματικής πατρότητας στον ελληνορωμαϊκό κόσμο», Η πνευματική πατρότητα κατά τον Απόστολο Παύλο. Πρακτικά Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου, Βέροια 2011, σελ. 177-193.

  9. «Τα “όρια” μιας αγιολογικής μετάφρασης: Διαπιστώσεις με αφορμή τις λατινικές μεταφράσεις του Μαρτυρίου και των Θαυμάτων του Αγίου Δημητρίου κατά τον Μεσαίωνα», Α. Κόλτσιου-Νικήτα, Χρ. Νάσσης κ.ά. (επιμ.), Εις Μαρτύριον τοις Έθνεσι. Τόμος χαριστήριος εικοσαετηρικός εις τον Οικουμενικόν Πατριάρχην κ.κ. Βαρθολομαίον, Θεσσαλονίκη 2011, σελ. 337-367.

  10. «Από το φως της Δαμασκού στο [εν] τούτω νίκα: Γραμματειακή διερεύνηση του οράματος του Μεγάλου Κωνσταντίνου», στο Αγία Γραφή και Αρχαίος κόσμος. Τιμητικό αφιέρωμα στον ομότιμο καθηγητή Ιωάννη Γαλάνη, Θεσσαλονίκη 2010, σελ. 243-261.

  11. «Η «ταυτότητα» της χριστιανικής μετάφρασης», Δελτίο Βιβλικών Μελετών 28 ( 2010) 9-24.

  12. «Η γλώσσα της χριστιανικής γραμματείας», στον συλλογικό τόμο Ιστορία της Ορθοδοξίας, τομ. 2, Αθήνα 2009, σελ. 452-540.

  13. «Παράδοση και κριτική έκδοση των κειμένων της χριστιανικής γραμματείας», Εισηγήσεις Μαθημάτων Θεολογικού Κύκλου «Ανοιχτού Πανεπιστημίου», Θεσσαλονίκη 2008, σελ. 516-529.

  14. «Η γλώσσα της Αγίας Γραφής και των πατερικών κειμένων», Εισηγήσεις Μαθημάτων Θεολογικού Κύκλου «Ανοιχτού Πανεπιστημίου», Θεσσαλονίκη 2008, σελ. 287-302.

  15. «Ο ρόλος των Θεολογικών Σχολών μας στη σύγχρονη κοινωνία: Δυνατότητες και παρακωλύσεις», Πρακτικά Δ’ Συνεδρίου Θεολογικών Σχολών Αθηνών και Θεσσαλονίκης, Αθήνα 24-25 Απριλίου 2007, Αθήνα 2008, σελ. 75-87.

  16. «Ο ρόλος της μετάφρασης και των ερμηνέων στο θεολογικό διάλογο ελληνόφωνης Ανατολής και λατινόφωνης Δύσης», στο: Φιλία και Κοινωνία, Τιμητικός τόμος στον καθηγητή Γρηγόριο Ζιάκα, Θεσσαλονίκη 2008, σελ. 300-323.

  17. «Η δικαιοσύνη στην αρχαία ελληνική γραμματεία: Από τη Δίκη του Ησιόδου στη σωκρατική δικαιοσύνη», Αφιέρωμα Δικαιοσύνη: Από την Παλαιά στην Καινή Διαθήκη, Δελτίο Βιβλικών Μελετών 25 (Ιούλιος-Δεκέμβριος 2007) 55-73.

  18. «Η θεώρηση του Ησυχασμού στην εργογραφία των αδελφών Προχόρου και Δημητρίου Κυδώνη, ΕΕΘΣΑΠΘ (Τμήμα Θεολογίας) (τιμητικό αφιέρωμα στον ομότιμο καθηγητή Απ. Γλαβίνα) 16 (2006) 83-99.

  19. «Γραμματεία της χριστιανικής μεταστροφής. Από τον Απόστολο Παύλο στον ιερό Αυγουστίνο», στο: Αγία Γραφή και σύγχρονος άνθρωπος. Τιμητικός τόμος για τον καθηγητή Ι. Καραβιδόπουλο, Θεσσαλονίκη 2006, σελ. 235-254.

  20. «Exemplum olympicum: Ο ιερός Χρυσόστομος και οι Ολυμπιακοί Αγώνες», στο: Κατηχητική διακονία. Τιμητικός τόμος για τον Καθηγητή Κωνσταντίνο Δ. Φράγκο, Θεσσαλονίκη 2003, σελ. 163-185.

  21. «Η πρόσληψη των επιστολών του Αποστόλου Παύλου σε μία επιστολική πραγματεία του Δημητρίου Κυδώνη», ΕΕΘΣΑΠΘ (Τμήμα Θεολογίας) (τιμητικό αφιέρωμα στον ομότιμο καθηγητή Ν. Ματσούκα) 12 (2002) 189-211.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΩΝ

  1. «Ο πόνος του θανάτου και η αντιμετώπισή του στην προχριστιανική «παραμυθητική» γραμματεία», στο: Ι. Κουρεμπελές κ.ά. (επιμ.), Ανθρώπινος πόνος και υπαρξιακός προβληματισμός, Θεσσαλονίκη 2013, σελ. 87-103.

  2. «Ελληνικές μεταφράσεις έργων του ιερού Αυγουστίνου: Κίνητρα και σκοποί», στο: Π. Υφαντής (επιμ.), Ο άγιος Αυγουστίνος στη δυτική και στην ανατολική παράδοση. Πρακτικά ΙΑ΄ Διαχριστιανικού Συμποσίου, Θεσσαλονίκη 2012, σελ. 247-263.

  3. “Traduzione di opere di s. Agostino in greco. Motivi e finalita”, στο: L. Bianchi (επιμ.), Sant’ Agostino nella tradizione cristiana occidentale e rientale, Atti del XI Simposio intercristiano, Roma, 3-5 settembre 2009, Padova 2011, σελ. 245-259.

  4. “San Giovanni Crisostomo e l’ Occidente: Le traduzioni latine delle sue opere”, στο: L. Bianchi (επιμ.), San Giovanni Crisostomo ponte tra Oriente e Occidente, Atti del X Simposio intercristiano, Isola di Tinos (Grecia), 16-19 settembre 2007, Padova 2009, σελ. 115-136.

  5. «Οι Προς Κορινθίους Επιστολές και η φιλενωτική γραμματεία του 14ου αιώνα: Η περίπτωση του Δημητρίου Κυδώνη», στο: Απόστολος Παύλος και Κόρινθος. Πρακτικά Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου. Κόρινθος, 23-25 Σεπτεμβρίου 2007, τ. ΙΙ (2009), σελ. 89-106.

  6. «Η συμβολή της προχριστιανικής λογοτεχνίας στην αποδόμηση της αρχαίας ελληνικής θρησκείας», στο: Παύλεια θεολογία και σύγχρονη ειδωλολατρία. Πρακτικά Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου (Βέροια 26-28 Ιουνίου 2006), Βέροια 2006, σελ. 161-177.

  7. «Το ‘Κάτοπτρον επισκόπου’ στις ποιμαντικές επιστολές και το γραμματειακό του πλαίσιο», στο: Η πνευματική παρακαταθήκη του Αποστόλου Παύλου. Ποιμαντικές επιστολές. Εισηγήσεις ΙΑ΄ Συ­νά­ξε­ως Ορθοδόξων Βιβλικών Θεολόγων, Λευκάδα 25-28 Σεπτεμβρίου 2003, Θεσσαλονίκη 2004, σελ. 241-264.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΚΔΟΣΕΩΝ

  1.  Ομοτίμοις διαλεγόμενος. Τιμητικός τόμος για τον καθηγητή Δ. Λάππα, Θεσσαλονίκη 2012.

  2. Εις Μαρτύριον τοις Έθνεσι. Τόμος χαριστήριος εικοσαετηρικός εις τον Οικουμενικόν Πατριάρχην κ.κ. Βαρθολομαίον, Θεσσαλονίκη 2011.

  3. Προβλήματα μετάφρασης των ιερών κειμένων. Τεύχος 28 (2010) του Δελτίου Βιβλικών Μελετών.